W Polsce kontrole z PIP są standardowo wykonywaną procedurą i najczęściej mają charakter zapowiedziany. Jeśli prowadzimy własną restaurację i zatrudniamy pracowników, możemy prędzej lub później spodziewać się wizyty urzędnika w swoim lokalu. Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy może być jednak niespodziewana, a uprawnienia inspektorów są w tym przypadku wyjątkowo szerokie. Jak się przygotować na wypadek kontroli z PIP? Wyjaśniamy.
Spis treści
Co kontroluje PIP w gastronomii?
Kontrola z inspekcji pracy nie ma na celu zaszkodzenia naszej działalności gastronomicznej. PIP to jeden z wielu organów nadzorczych w kraju, który odpowiada za bezpieczeństwo pracy i respektowanie zasad legalnego zatrudniania osób w branży gastronomicznej i nie tylko.
W praktyce kontrola z Państwowej Inspekcji Pracy obejmuje weryfikację:
- Akt osobowych zatrudnionych osób – inspektor z PIP sprawdza, w jaki sposób są przechowywane dane osobowe pracowników, a także ustala kompletność dokumentów zgodnie z aktualnymi przepisami wynikającymi z Kodeksu pracy.
- Legalności zatrudnienia – to jedno z podstawowych działań inspektora podczas kontroli z PIP w restauracji. Wszyscy pracownicy muszą mieć aktualne umowy o pracę lub cywilnoprawne, a także aktualne badania sanepidu.
- Wynagrodzeń pracowniczych – musimy pamiętać o tym, aby zawsze mieć uporządkowane nie tylko akta pracownicze, ale także dokumenty księgowe. Inspektorzy zawsze sprawdzają, czy wypłacane wynagrodzenie jest zgodne z aktualnymi przepisami.
Zarówno podczas zapowiedzianej, jak i nagłej kontroli z PIP analizie poddawane są także dane o urlopach wypoczynkowych pracowników, a także kwestie przestrzegania ustawowego czasu pracy i tego wynikającego z umowy.
Kontrola Inspekcji Pracy w lokalu gastronomicznym obejmuje także sprawdzenie stanowisk pracy pod kątem przestrzegania przepisów BHP, a także stan techniczny maszyn i urządzeń wykorzystywanych np. podczas przygotowywania posiłków1.
Kontrola PIP – jak się do niej przygotować?
Jeśli zadbamy o odpowiednie przygotowanie restauracji na wypadek nagłej kontroli z PIP bez zapowiedzi, to nie mamy się czego obawiać.
Prowadząc swój biznes gastronomiczny, stosujmy się do kilku wskazówek, które pomogą nam uniknąć poważnych kar w razie wykrycia nieprawidłowości przez urzędnika.
- Dbajmy o porządek w dokumentach księgowych i aktach pracowniczych.
- Weryfikujmy na bieżąco zmiany w Kodeksie pracy i pochodnych przepisach, aby dostosowywać nasz restauracyjny biznes do aktualnych wymogów.
- Kontrolujmy cyklicznie ważność badań sanepidu i sposób przestrzegania przepisów BHP w swojej restauracji.
- Utrzymujmy czystość na stanowiskach pracy na barze, zapleczu kuchennym, a także na sali restauracyjnej.
W razie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy musimy współpracować z inspektorem, udostępniając wszystkie kluczowe dokumenty i pomieszczenia w siedzibie restauracji, które podlegają kontroli.
Zasady kontroli Państwowej Inspekcji Pracy
Inspektor z PIP, który przeprowadza kontrolę, nie musi posiadać przepustki, aby wejść do naszego lokalu. Ma obowiązek zachować nietykalność cielesną pracowników, tzn. nie może wykonywać rewizji osobistych.
Zgodnie z aktualnymi przepisami kontrola Państwowej Inspekcji Pracy odbywa się bez wcześniejszego powiadamiania podmiotu kontrolowanego. Naszym obowiązkiem w takiej sytuacji jest:
- przedstawienie wszystkich żądanych dokumentów i materiałów,
- udzielanie informacji na piśmie i ustnie w związku z prowadzonymi działaniami,
- udostępnienie wszystkich urządzeń wykorzystywanych w lokalu do oceny przez inspektora.
Przebieg kontroli Państwowej Inspekcji Pracy
Przed rozpoczęciem kontroli z PIP inspektor jest zobligowany do okazania swojej legitymacji. Sama kontrola jest przeprowadzana bezpośrednio w restauracji lub w miejscu, gdzie przechowywane są dokumenty związane z prowadzoną działalnością np. w biurze rachunkowym.
Niezbędne jest także okazanie upoważnienia, w którym znajdziemy:
- imię i nazwisko kontrolera wraz ze stanowiskiem służbowym,
- zakres kontroli PIP,
- nazwę podmiotu (naszej restauracji), który jest objęty kontrolą,
- data rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli.
Kontrola z PIP może zostać przeprowadzona także bez okazania upoważnienia (niezapowiedziana weryfikacja) w razie podejrzenia, że przekazanie takiej informacji mogłoby mieć wpływ na wyniki kontroli.
Ciekawostka!
Inspektor podczas kontroli ma prawo skorzystać z pomocy policji, jeśli ktokolwiek będzie utrudniać prowadzone czynności.
Po zakończeniu kontroli z PIP inspektor sporządza protokół, do którego przysługuje nam prawo do wniesienia zastrzeżeń. Na takie działania mamy 7 dni od czasu przedstawienia dokumentu po kontroli2.
Jakie kary może nałożyć PIP?
Inspektor podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w restauracji ma prawo nałożyć grzywnę do 5000 złotych, jeśli wykroczenia są powielane w ciągu dwóch lat od ostatniej kontroli.
Dodatkowo w razie wykrycia nieprawidłowości inspektor może wydać nakaz:
- zlikwidowania usterek sprzętu,
- dostosowania warunków pracy do aktualnych wymogów BHP,
- wstrzymania wykonywania działalności do czasu ponownej kontroli po usunięciu nieprawidłowości,
- wykonania dodatkowych pomiarów lub badań np. zdatności wody do spożycia.
Standardowa grzywna za wykroczenia np. dotyczące praw pracownika wynosi od 1000 do 2000 złotych. W przypadku odmówienia przyjęcia grzywny musimy liczyć się ze skierowaniem sprawy do sądu, gdzie maksymalna kwota kary wynosi aż 30 000 złotych3.
Kontrola PIP – podsumowanie
Pamiętajmy, że przestrzeganie prawa pracy jest obowiązkiem każdego pracodawcy. Kontrole PIP mają na celu ochronę praw naszego personelu i zapewnienie pracownikom bezpiecznych oraz higienicznych warunków pracy.
Chociaż niektóre przepisy mogą być trudne w realizacji, powinniśmy starannie je przestrzegać, aby uniknąć kłopotów w razie kontroli lub złożonej skargi.
📞 Numer telefonu: +48 732-081-111
✉️ E-mail: contact@restaumatic.com
🔗 Facebook: https://www.facebook.com/Restaumatic
Źródło:
[1], [2] https://www.pip.gov.pl/dla-pracodawcow/niezbednik-pracodawcy/jak-przygotowac-sie-do-kontroli
[3] https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/dz-13
